Το παρακάτω κείμενο είναι μετάφραση στα Ελληνικά από την σειρά άρθρων "Problems We All Face", του Dane Rudhyar. Το πρωτότυπο κείμενο μπορείτε να το βρείτε στο www.khaldea.com
Η μετάφραση έχει γίνει από τη φίλη και πολύ καλή μου μαθήτρια Ελίνα Τσαβδάρη. Τα άρθρα για όλους τους οίκους είναι ήδη αναρτημένα εδώ
Ένας νέος αποφοιτεί από το πανεπιστήμιο όπου έχει ζήσει κι έχει σπουδάσει για κάποια χρόνια. Ίσως να απολύθηκε από τον Στρατό μετά από αρκετά χρόνια εκπαίδευσης και υπηρεσίας σε άγνωστες πόλεις και ανάμεσα σε ξένους. Το νέο άτομο έχει αποκτήσει γνώση και εμπειρία. Έχει έρθει σε επαφή με πολλούς νέους που επίσης αναζητούσαν τι είναι ο κόσμος, τι σκέφτηκαν και πέτυχαν οι άνθρωποι στους περασμένους αιώνες και ποια φαινόταν να είναι η δουλειά που προδιαγραφόταν για την δική τους γενιά. Το νέο άτομο έχει ανακαλύψει σε κάποιο βαθμό ποια είναι η συμπεριφορά του όταν συναντά ξένους, νέους και γέρους, πως έχει αντιμετωπίσει την δοκιμασία της μελέτης και της φιλίας, των ακαδημαϊκών εξετάσεων υπό πίεση, της ζωής σε αδελφότητες και των μάλλον πυρετωδών εξορμήσεων στα σκοτεινά όρια αυτής της ζούγκλας, των μεγάλων πόλεων.
Πράγματι, έχει αφομοιώσει πολύ υλικό, καινούριο για αυτόν. Έχει συσσωρεύσει γνώση και μνήμες, τεχνικές και προσωπικές οδύνες, φόβους, μπλοκαρίσματα και συμπλέγματα. Γνωρίζει τι του αρέσει και τι όχι, αν και η γνώση του είναι συχνά μάλλον αφηρημένη και αβέβαιη. Ωστόσο, τώρα είναι «ελεύθερος» σε έναν κόσμο που ενδιαφέρεται πολύ λίγο για αυτόν και μπορεί κάλλιστα να του φαίνεται μπερδεμένος και χαοτικός. Είναι «ελεύθερος» να κάνει ότι επιλέξει. Πως όμως θα επιλέξει; Πάνω σε ποια βάση μπορεί να πάρει τις αποφάσεις του και να κάνει τις επιλογές του; Για ποιο σκοπό θα χρησιμοποιήσει την νεοαποκτηθείσα γνώση του; Προφανώς πρέπει να κάνει ένα καινούριο βήμα. Ποιο όμως θα έπρεπε να είναι αυτό το επόμενο βήμα;
Κατά κανόνα, όταν είναι δυνατό, το νέο άτομο πηγαίνει σπίτι. Συνήθως όμως αυτή η επιστροφή στο σπίτι μετά από μια λίγο πολύ επιμηκυμένη περίοδο περιπέτειας και σπουδής για να γίνει «άνθρωπος του κόσμου» δεν αποτελεί κάποια ιδιαίτερα προμελετημένη χειρονομία φορτισμένη με βαθιά ατομική σημασία. Είναι απλώς αυτό που πρέπει να γίνει. Το κάνουμε από θέμα άνεσης και συνήθειας και επειδή αναμειγνύονται τα ενστικτώδη και φυσικά μας αισθήματα και μας οδηγούν πίσω στους δικούς μας.
Επίσης υπάρχουν πολλές περιπτώσεις στις οποίες το νέο άτομο, μάλλον συνειδητοποιημένα και προμελετημένα, αισθάνεται την ανάγκη να επιστρέψει στις ρίζες της ζωής του και να διερευνήσει με καλοσύνη αλλά και κριτική διάθεση, τα πιστεύω, τα ιδανικά, τα σχήματα της καθημερινής συμπεριφοράς τα οποία έπαιρνε ως δεδομένα στην παιδική του ηλικία, μη σκεπτόμενος ποτέ να αμφισβητήσει την εγκυρότητά τους. Τώρα είναι αποφασισμένος να αμφισβητήσει αυτή την εγκυρότητα.
Υπάρχουν επίσης περιστάσεις όπου ο νέος αισθάνεται απηυδισμένος και κουρασμένος και θέλει να φροντίσει για λίγο τα φυσικά, συναισθηματικά ή ηθικά του τραύματα. Σε άλλες περιπτώσεις, είναι τελείως μπερδεμένος και πληγωμένος όσο πάει. Δεν μπορεί να σκεφτεί τίποτα άλλο από το να ανακτήσει την πίστη της πρώιμης παιδικής του ηλικίας και να ταυτίσει και πάλι τον εαυτό του απόλυτα με τις παραδόσεις και τον τρόπο ζωής των προγόνων του.
Η «επιστροφή στο σπίτι» δεν είναι απλώς κάτι που συμβαίνει στο τέλος των πανεπιστημιακών χρόνων ή της στρατιωτικής θητείας. Είναι ένα πανταχού παρόν γεγονός της εσωτερικής μας ζωής και μία πρόκληση για το εγώ μας. Ας πούμε ότι βιώνουμε κάτι καινούριο, μπαίνουμε σε αυτό αυθόρμητα, μες στην έξαψη ρισκάρουμε ότι έχουμε και την ίδια μας την δύναμη. Πληγωνόμαστε ή είμαστε περιχαρείς και μέσα από αυτό είτε μαθαίνουμε καινούρια και πολύτιμα μαθήματα, είτε ζαρώνουμε πληγωμένοι και ηττημένοι. Μετά έρχεται η ερώτηση: Και μετά, ανθρωπάκι; Το επόμενο πράγμα που μπορεί να γίνει είναι είτε να επιστρέψουμε σε αυτό που αποτελεί τα ίδια τα θεμέλια της αίσθησης ασφάλειας και δύναμής μας και να αντλήσουμε μία ακόμη φορά την δύναμη και την ζωτικότητα των δικών μας ριζών ή να εγκαθιδρύσουμε, βάσει όσων μάθαμε και βιώσαμε, μία νέα αίσθηση δύναμης και εσωτερικής ασφάλειας.
Και στις δύο εναλλακτικές προσπαθούμε να αξιολογήσουμε ότι έχουμε ανακαλύψει. Να βρούμε που ταιριάζει, να το «τοποθετήσουμε» σε σχέση με κάτι που θεωρούμε ορθό, στέρεο και σταθερό. Μπορούμε να το κάνουμε είτε με μάλλον αυτόματο και ενστικτώδη τρόπο, συγκρίνοντας τα νέα γεγονότα με αυτά που θεωρούσαμε δεδομένο ότι ήταν αληθινά και αξιόλογα στο σπίτι και την παιδική μας ηλικία. Μπορεί όμως και να έχουμε δει τις ιδέες που έχουμε για τις αξίες, την αίσθηση της αρέσκειας και απαρέσκειας μας, να διευρύνεται ή να αλλάζει τόσο λόγω αυτών που βιώσαμε μακριά από το σπίτι, ώστε να μη θέλουμε πλέον να κρίνουμε σύμφωνα με ότι μας έλεγε η προγονική μας παράδοση ότι ήταν σωστό ή λάθος.
Καθώς χρησιμοποιώ την λέξη «σπίτι», δεν εννοώ μόνο το φυσικό ή μόνο το πατρικό στοιχείο του συνήθους σπιτιού. Αναφέρομαι σε οτιδήποτε μας έδωσε το πρώτο αίσθημα σταθερότητας, το αίσθημα ότι «ανήκουμε» σε κάτι θεμελιώδες και ζωτικό, κάτι με παρελθόν και μέλλον, κάτι που έχει ρίζες και επιπλέον αποτελεί για μας ζωοδότρα ρίζα. Κάθε άτομο έχει ανάγκη αυτό το αίσθημα σταθερότητας. Κανένας δεν μπορεί να καταλάβει πραγματικά ή να προσδώσει αξία σε πολλά περιστατικά που συμβαίνουν γύρω του και στις ποικίλες συναντήσεις με ανθρώπους που έρχονται και παρέρχονται, εκτός κι αν αναφερθεί σε κάτι που είναι σταθερό, ένα νοητικά σημαντικό και συναισθηματικά ικανοποιητικό "πλαίσιο αναφοράς". Το ερώτημα είναι: Που το βρίσκουμε;
Είναι προφανές ότι ειδικά σήμερα, το πατρικό σπίτι και όλα όσα πάνε με αυτό, δεν παρέχουν πάντα στον έφηβο ένα σταθερό "πλαίσιο αναφοράς". Το σπίτι μπορεί να μαστίζεται από διαμάχες, να έχει διαλυθεί από διαζύγιο. Αυτά που διδάσκονται στο Κατηχητικό ή παρουσιάζονται στα προγράμματα της τηλεόρασης μπορεί να αποκαρδιώνουν και να μπερδεύουν το ευαίσθητο παιδί που ίσως έρθει σε επαφή με αντιτιθέμενες απόψεις μέσω βιβλίων ή μέσω φίλων. Για αυτό το λόγο, το νεαρό άτομο μπορεί είτε να αρνηθεί να αποδεχτεί ολοκληρωτικά τις "ρίζες" που του παρέχει το σπίτι του ή να ανακαλύψει σύντομα ότι δεν υπάρχουν ζωοδότρες ρίζες ούτε σταθερότητα στο σπίτι του.
Τότε βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Δεν μπορεί να αντιπαραθέσει την γνώση που απόκτησε και τις εμπειρίες που βιώνει (καθώς κινείται στην κοινότητα του, το χωριό ή την πόλη του) με τίποτα αξιόπιστο, βασικό και ασφαλές. Τα πάντα αλλάζουν και έχουν διακυμάνσεις. Δεν υπάρχει τίποτα αξιόπιστο και μόνιμο, ούτε καν σχετικά, τίποτα στο οποίο να μπορεί να επιστρέψει όταν χρειάζεται να αξιολογήσει και να κατανοήσει νέες εμπειρίες.
Όταν συμβεί αυτό, ο νέος πρέπει να βρει την σταθερότητα κάπου πέρα από το σύνηθες σπίτι ή ακόμη και πέρα από την κοινωνική του παράδοση, ηθική ή θρησκεία. Στην ουσία δεν υπάρχει κάποιο άλλο μέρος να ψάξει εκτός από μέσα του. Αλλά πριν φτάσει να συνειδητοποιήσει τις πλήρεις επιπτώσεις του τι σημαίνει αυτό, πρέπει συνήθως να διέρθει πολλές κρίσεις κατά την διάρκεια των οποίων θα συνειδητοποιεί ότι οποιοδήποτε υποκατάστατο «σπίτι» έχει προσπαθήσει να υιοθετήσει με λαχτάρα, αποδεικνύεται ανεπαρκές.
Πως μπορεί να βρει καθοδήγηση σε αυτή την αναζήτηση της φευγαλέας κι όμως τόσο απαραίτητης σταθερότητας; Αυτή είναι η ερώτηση που κάνει σήμερα στους ψυχολόγους ένας πελώριος αριθμός νέων και υποτιθέμενα ωρίμων ανθρώπων, επειδή οι λύσεις που είχαν παρουσιάσει οι παλαιότεροι φιλόσοφοι και θρησκευτικοί δάσκαλοι και που συνεχίζουν να παρουσιάζουν, φαίνονται αναποτελεσματικές ή στερούνται σε δύναμη της πειθούς και ριζική ζωτικότητα. Παρομοίως όμως και οι περισσότεροι ψυχολόγοι δεν έχουν καμία αληθινή λύση να προσφέρουν, γιατί έχουν μόνο την δυνατότητα να υποδείξουν στους μπερδεμένους και ενοχλημένους άνδρες και γυναίκες της εποχής μας τον δρόμο της συμμόρφωσης. «Συμμορφώσου. Έσω προσαρμοσμένος και όλα θα πάνε καλά». Αλήθεια, θα πάνε καλά; Είναι άλλο ένα κατασταλτικό για να καλμάρει την αναστάτωση των ξεριζωμένων ανδρών και γυναικών των πόλεών μας σε σημείο που να μην προξενούν πολύ κακό στον εαυτό τους και την κοινωνία; Μπορεί να είναι όλα εντάξει πριν ο άνθρωπος βρει μία νέα ποιότητα σταθερότητας στη ζωή του, μία εντελώς νέα προσέγγιση στο ίδιο το πρόβλημα της σταθερότητας;
Το Νόημα του Τέταρτου Οίκου
Ο συμβολισμός της αστρολογίας μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε με πολύ παραστατικό τρόπο πως γίνεται να αντικατασταθεί το είδος της ασφάλειας που παρείχαν οι προγονικές ρίζες και το «σπίτι» με ένα νέο είδος εσωτερικής σταθερότητας. Αυτό που χρειάζεται να κάνουμε είναι να αναλογιστούμε προσεκτικά τι εννοείται με τον τέταρτο οίκο του πραγματικού γενεθλίου χάρτη (δηλαδή, ενός χάρτη ανεπτυγμένου για την ακριβή στιγμή και τόπο της "πρώτης πνοής").
Στα συνηθισμένα εγχειρίδια, λέγεται ότι ο τέταρτος οίκος αναφέρεται στο σπίτι, σε έναν από τους γονείς (οι γνώμες ποικίλουν για το αν είναι ο πατέρας ή η μητέρα), στην αγορά ακινήτων και στην παρούσα κατοικία, όπως επίσης και στο «τέλος των πραγμάτων», το οποίο μπορεί φυσικά να σημαίνει την επιστροφή στο χώμα από το οποίο προήλθαμε, όπως λέγεται στο τρίτο κεφάλαιο της Γένεσης. Ο τέταρτος οίκος όμως έχει ένα ακόμη βαθύτερο και βασικότερο νόημα από απόψεως της βασικής εμπειρίας του ξεχωριστού ατόμου που είναι σε θέση να χειραφετηθεί.
Το βασικό νόημα του τετάρτου οίκου συγκαλύπτεται από το γεγονός ότι οι περισσότεροι αστρολόγοι ακόμη νομίζουν ότι οι ακμές (ή αρχές) των δώδεκα αστρολογικών οίκων λαμβάνουν χώρα στο ζωδιακό. Ένας πραγματικά σύγχρονος αστρολόγος θα έπρεπε να κατανοήσει ότι αυτό που κάνει τους οίκους τόσο σημαντικούς, κατά την γνώμη μου μάλιστα τον σημαντικότερο παράγοντα σε ένα ψυχολογικά προσανατολισμένο είδος αστρολογίας, είναι ότι αποτελούν ίσες διαιρέσεις του χώρου που περιβάλλει τον άνθρωπο καθώς γεννιέται και ζει στην επιφάνεια της γης. Οι δώδεκα οίκοι αποτελούν το βασικό πλαίσιο αναφοράς της ατομικής ανθρώπινης εμπειρίας. Είναι δώδεκα βασικά «πεδία εμπειρίας» περνώντας μέσα από τα οποία, ο άνθρωπος φτάνει (ή θα έπρεπε να φτάνει!) στην ωριμότητα ως ξεχωριστό άτομο. Συμβολίζουν τον κόσμο μας στο σύνολο του.
Αυτός ο κόσμος ξεκινά στην επιφάνεια της υδρογείου. Ο «γενέθλιος ορίζοντας» ενός γενεθλίου χάρτη (η γραμμή από τον πραγματικό ωροσκόπο μέχρι το κατερχόμενο ή ακμή του εβδόμου οίκου) αποτελεί αναπαράσταση της επιφάνειας της γης στην οποία ο άνθρωπος αναπνέει (πρώτος οίκος) και έρχεται σε επαφή με ότι ζει μαζί του σε αυτή την επιφάνεια (έβδομος οίκος). Αυτός ο «γενέθλιος ορίζοντας», όσον αφορά την προσωπική καθημερινή εμπειρία του ανθρώπου, είναι η οριζόντια γραμμή την οποία ακολουθεί καθώς ξαπλώνει και κοιμάται. Ο μεσημβρινός (η γραμμή που σημειώνουν οι αρχές του τετάρτου και δεκάτου οίκου του αστρολογικού χάρτη) αναπαριστά την κάθετη γραμμή με την οποία ο άνθρωπος ευθυγραμμίζεται καθώς στέκεται όρθιος, διεκδικώντας την ατομικότητα του, την καθετότητα της ύπαρξης του, το πλήρες παράστημά του ως "Εγώ είμαι".
Αυτή η κατακόρυφος ή «νήμα της στάθμης», φτάνει μέχρι το ζενίθ προς τα πάνω και μέχρι το ναδίρ προς τα κάτω, του χώρου που περιβάλλει τον άνθρωπο στην επιφάνεια της υδρογείου. Στο ζενίθ βλέπουμε τα αστέρια αν είναι νύχτα ή αν μπορούμε να τα διακρίνουμε μέσα από το εκτυφλωτικό φως του Ηλίου. Αλλά αν δοκιμάσουμε να κοιτάξουμε στο ναδίρ, αρχικά θα συναντήσουμε μόνο υλική υπόσταση, δηλαδή το έδαφος πάνω στο οποίο στεκόμαστε. Το πρώτο και προφανές νόημα του ναδίρ και του τετάρτου οίκου είναι για αυτό το λόγο, το έδαφος πάνω στο οποίο στεκόμαστε και δημιουργούμε. Ο τέταρτος οίκος, είναι το "στέρεο έδαφος", ο χώρος των "ριζών της ζωής" μας, των "θεμελίων" οποιουδήποτε πράγματος χτίσουμε ως άτομο που αναζητά να χειραφετήσει το δικό του "Εγώ είμαι" με σταθερό και σχετικά μόνιμο τρόπο.
Εδώ συναντάμε μία ακολουθία σημαντικών ιδεών:
(1) Στεκόμαστε στο έδαφος καθώς προσδιορίζουμε το παράστημά μας, καθώς βαδίζουμε προς ότι χρειάζεται για την εκπλήρωση των βασικών μας αναγκών ή την αποφυγή επικινδύνων επαφών.
(2) Αν θεωρήσουμε τον εαυτό μας μέρος μίας μεγαλύτερης κοινότητας, μέλος μίας συγκεκριμένης κοινωνίας, πολιτισμού και προγονικής γραμμής, βρίσκουμε τον εαυτό μας ριζωμένο στην φυσική ουσία και το «χώμα» μίας συλλογικότητας ανθρωπίνων όντων. Μάλιστα, συχνά δεν έχουμε καν αναδυθεί πλήρως ως αληθινά «άτομα» από τα ψυχικά περιβλήματα (ή «μήτρες») της μητέρας μας, της παράδοσής μας, της Εκκλησίας ή του Κόμματός μας. Δηλαδή, όλων όσων έχουν προσδιορίσει για εμάς από την στιγμή της γέννησής μας, τον θεμελιώδη τρόπο με τον οποίο θα έπρεπε να αντιμετωπίζουμε τον κόσμο και να προσαρμόζουμε τον εαυτό μας στις πιέσεις (την "βαρυτική γραμμή") της κοινωνίας μας.
(3) Καθώς έρχεται η στιγμή να ακολουθήσουμε το παράδειγμα των πρεσβυτέρων μας και καθώς ενηλικιωνόμαστε ως (υποτιθέμενα) ώριμη προσωπικότητα, παντρευόμαστε και σκεφτόμαστε να δημιουργήσουμε ένα είδος σπιτιού για τον εαυτό μας, ασχέτως αν αυτό θα σημαίνει μία κατοικία που θα μας ανήκει. Τότε υιοθετούμε στην κοινωνία μας την στάση του δημιουργού ενός σπιτιού. Αν πρόκειται να πετύχουμε πρέπει πριν από οτιδήποτε άλλο να χτίσουμε σταθερές βάσεις. Αυτές οι «βάσεις» μπορεί να είναι πολύ περισσότερο ψυχολογικές από ότι ουσιαστικά φτιαγμένες από πέτρα. Αλλά για να τις δημιουργήσουμε χρειάζεται, συμβολικά, να σκάψουμε βαθιά στην γη μας. Πρέπει να το κάνουμε ώστε να φτάσουμε την σταθερότητα ενός λίθινου υπόβαθρου.
Οι περισσότεροι άνθρωποι ονειρεύονται να πάνε ως εκεί, όσον αφορά τις εμπειρίες "τετάρτου οίκου" τους. Όμως το έδαφος μπορεί να σειστεί κάτω από τα πόδια σας. Μπορεί να εκριζωθείτε από πολέμους, από αναγκαίες αλλαγές επαγγέλματος, από ξαφνική απώλεια ή συγκρούσεις με τους γείτονές σας. Το σπίτι που θα χτίσετε μπορεί να σας το πάρει η κοινωνία ή οι φυσικές καταστροφές, όσο σίγουρα κι αν φαίνεται να έχουν χτιστεί τα θεμέλια του στον "βράχο" της πίστης, της παράδοσης και της ηθικής. Που θα βρεθείτε τότε; Που θα σταθείτε; Πως θα μπορέσετε να σταθείτε όρθιος και να πείτε: «Εγώ είμαι και αυτός είναι ο κόσμος μου, η βεβαιότητά μου».
Η απάντηση είναι ότι μπορείτε να σκάψετε βαθύτερα στην γη μέχρι (συμβολικά μιλώντας βέβαια) να φτάσετε στο κέντρο της. Όταν «φτάσετε στο κέντρο», θα βρείτε ότι έχετε φτάσει στο δικό σας κέντρο. Έχετε γίνει ένα «παγκόσμιο» ον. Είστε τώρα όπως ένας πλανήτης που κινείται στον κοσμικό χώρο, περιστρεφόμενος γύρω από έναν ήλιο στην συντροφιά άλλων πλανητών. Έχετε γίνει πολίτης μίας ουράνιας κοινωνίας. Βρίσκεστε στο βασίλειο των ουρανών και το βασίλειο των ουρανών βρίσκεται εντός σας, στο ίδιο το κέντρο της ολοκληρωμένης και παγκόσμιας προσωπικότητάς σας.
Αυτή την αλλαγή από τα "θεμέλια" στο "κέντρο" υπονοούσα λίγο πριν. Είναι μία αλλαγή ουσίας της ποιότητας της συνειδητότητας και των συναισθημάτων, μία θεμελιώδης αλλαγή στην προσέγγιση ενός ατόμου προς το πρόβλημα της ανεύρεσης ενός είδους σταθερότητας και μονιμότητας που δεν μπορεί να καταστραφεί από τίποτα, ούτε ακόμη, εν καιρώ, και από τον ίδιο τον θάνατο, φτάνει η αλλαγή να είναι αρκετά δραστική. Παρ' όλα αυτά απαιτούνται πολλά από το ανθρώπινο όν πριν μπορέσει να συμβεί αυτή η αλλαγή. Αν κάποιος είναι απασχολημένος με τον να κινείται τριγύρω και να αναζητά ένα ολοένα και ευρύτερο πεδίο δράσης στην επιφάνεια της γης ή αν κάποιος είναι βέβαιος ότι ο μόνος τρόπος να πετύχει την σταθερότητα είναι να χτίσει βαριά θεμέλια από "πέτρες" (δηλ. από αρχαία δόγματα και καθιερωμένες παραδόσεις της κοινωνίας του), τότε δεν θα φτάσει ποτέ στο "κέντρο". Στην πλειονότητα των περιπτώσεων όμως, καλύτερα να μην επιχειρηθεί κάτι τέτοιο αν δεν υπάρχει ισχυρή αποφασιστικότητα και έντονη πίστη και αν το καθετί άλλο δεν έχει αποδειχθεί μη ικανοποιητικό και κενό.
Παρ' όλα αυτά, έρχεται συχνά ένας καιρός που πρέπει να επιλέξουμε τι ψάχνουμε αληθινά και τι επιθυμούμε να φτάσουμε. Την απόφαση θα την πάρει η δύναμη της επιθυμίας μας, γιατί κάθε άνθρωπος επιλέγει αυτό που επιθυμεί περισσότερο, αυτό για το οποίο αισθάνεται την μεγαλύτερη ανυπομονησία, αυτό που πιστεύει απόλυτα. Καμία επιλογή από μόνη της δεν είναι λάθος. Κανείς δεν είναι εξοχότερος από οποιονδήποτε άλλον. Αυτό που μετράει είναι απλά εάν είναι επιλογή σας ή όχι, αν είναι η σωστή επιλογή για εσάς αυτή την συγκεκριμένη στιγμή της εξέλιξής σας.
Η διαδικασία προσέγγισης του κέντρου της παγκόσμιας ύπαρξής σας είναι πολύ δύσκολη και επίπονη. Μπορεί κάποιος να σκεφτεί σαν κόμικς, τον αγώνα που χρειάζεται να κάνει ένα δέντρο για να στείλει την κεντρική του ρίζα κατευθείαν προς τα κάτω, μέσα από βράχους και λάσπη, προς το κέντρο της γης, τον αγώνα ενός άνδρα που αναζητά να ανοίξει μία πετρελαιοπηγή σε μεγάλο βάθος. Σε τέτοιου είδους εικονογραφήσεις ή παρόμοιες, το πρόβλημα είναι να αντληθεί μία ουσία η οποία βρίσκεται βαθιά κάτω από την επιφάνεια, το νερό ή το πετρέλαιο. Ο άνθρωπος που αναζητά την σταθερότητα στο κέντρο της ύπαρξής του δεν μπορεί να παρεκκλίνει από τον σκοπό του ότι πόρους κι ότι πλούτο κι αν συναντήσει καθοδόν. Δεν πρέπει να σταματήσει πριν φτάσει στο κέντρο.
Καθώς πηγαίνει ολοένα και βαθύτερα, η πίεση και η αντίσταση των υλικών της γης γίνεται μεγαλύτερη, η θερμότητα πνιγηρότερη. Αλλά αν επιμένει και δεν παρασυρθεί ούτε από την έξαψη του κόσμου στην επιφάνεια της γης, ούτε από οποιαδήποτε πλούτη μπορεί να αντλήσει καθώς σκάβει και αν η δύναμή του αντέξει και δεν χάσει την πίστη και το κουράγιο του, κάποια μέρα το άτομο θα φτάσει στο στόχο του. Εκεί θα δει ότι στο κέντρο, η βαρύτητα παύει να υπάρχει. Δεν υπάρχει βάρος. Κάθε «φορτίο είναι ελαφρύ» όπως είπε ο Χριστός. Στο κέντρο τα πάντα είναι σε τέλεια ισορροπία, μπορεί κανείς να κινηθεί προς οποιαδήποτε κατεύθυνση, κάθε κατεύθυνση είναι η κατακόρυφος. Κάθε κατεύθυνση ακτινοβολεί από τον δημιουργικό εαυτό.
Η σταθερότητα είναι τέλεια. Πρόκειται όμως για σταθερότητα που μας φέρνει σε μία νέα και μεγαλύτερη σφαίρα ύπαρξης όπου ανακύπτουν πολλά καινούρια και μεγαλύτερα προβλήματα. Όταν κάποιος φτάσει στο παγκόσμιο κέντρο του, αρχίζει να λειτουργεί με την δυναμική, δημιουργική έννοια.
Αυτό που καθιστά την κίνηση των πλανητών και των άστρων τόσο σταθερή στην τροχιά της είναι ότι συνεχίζουν να κινούνται. Αν σταματούσαν για μια στιγμή, τα πάντα θα εκρήγνυνται και θα αποσυνθέτονταν. Η σταθερότητα των λίθινων θεμελίων είναι ένα στατικό είδος σταθερότητας. Η σταθερότητα στην οποία φτάνει κανείς στο κέντρο του εαυτού του είναι έντονα δυναμικού τύπου. Αν δεν είναι δυναμική, τότε δεν είναι το πραγματικό κέντρο. Αν η διαδικασία, συχνά τραγική, δεν είναι δυναμική τότε και πάλι, μπορεί κανείς να είναι βέβαιος ότι αυτό που έχει φτάσει δεν είναι το πραγματικό κέντρο.
Εν πάση περιπτώσει, κάθε εμπειρία που συναντά το άτομο στην αναζήτηση της σταθερότητας και μίας ασφαλούς βάσης ή ενός κέντρου επιχειρήσεων, μπορεί να αναφερθεί από αστρολογικής απόψεως στον τέταρτο οίκο του γενεθλίου χάρτη αυτού του ατόμου. Προφανώς, αυτό που θα δείξει ένας τέτοιος τέταρτος οίκος μπορεί στην καλύτερη περίπτωση να είναι μία πολύ γενική ένδειξη του είδους των εμπειριών που μπορεί να αναμένονται σε μία τέτοια αναζήτηση. Ακόμη κι έτσι όμως, η μελέτη του γενεθλίου τέταρτου οίκου και των πλανητών (και άλλων παραγόντων) που μπορεί να βρίσκονται στον οίκο θα έπρεπε να αποφέρει πλούσια αποτελέσματα αν γίνει με τον σωστό τρόπο.
Ο πρώτος και βασικότερος παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι το σημείο ναδίρ του χάρτη: η ακμή του τετάρτου οίκου. Το ζώδιο στην ακμή και αν κάποιος είναι βέβαιος για αυτή, η ακριβής μοίρα του σημείου ναδίρ, λένε μία βασική ιστορία. Από αυτά μπορούμε να συνάγουμε ποιος θα τείνει να είναι ο χαρακτηριστικός τρόπος με τον οποίο το άτομο θα προσεγγίζει το πρόβλημα της σταθερότητας και της προσωπικής ολοκλήρωσης, ως αποτέλεσμα της εμπειρίας του. Η ζωδιακή μοίρα του γενεθλίου σημείου ναδίρ υποδεικνύει το μονοπάτι προς το κέντρο της ύπαρξης κάποιου επειδή ακολουθεί την βαρυτική γραμμή η οποία περνά από την κεφαλή, την κατακόρυφη σπονδυλική στήλη και τα πόδια. Αρχικά κάποιος συναντά το κέντρο της γης, μετά τους αντίποδες της γενέτειρας και τελικά των ουρανό των αντιπόδων, ένα συγκεκριμένου σημείο του οποίου το ζωδιακό πλάτος είναι αυτό της ακμής του τετάρτου οίκου.
Είτε φτάσει κανείς ποτέ στο είδος της σταθερότητας που συναντάται στο πυρήνα της εσώτερης οντότητας του, είτε κάποιος είναι ικανοποιημένος με το να βρει τουλάχιστον μια προσωρινή σταθερότητα και μια βάση επιχειρήσεων στα στερεά, συμπαγή θεμέλια ακριβώς κάτω από το επίπεδο του εδάφους, η ακμή του τετάρτου οίκου δείχνει τον δρόμο που το πεπρωμένο, η ο Θεός, έχει προετοιμάσει για εσάς. Δεν λέει πόσο μακριά θα πάτε και τι θα σας ικανοποιήσει, αλλά δείχνει τον τρόπο με τον οποίο θα χρειαστεί να προσεγγίσετε το πρόβλημα σαν αποτέλεσμα των εμπειριών της ζωής σας από την γέννηση.
Σε αυτό το πεδίο εμπειρίας του τετάρτου οίκου, αντιμετωπίζει κανείς πιο οικεία ζητήματα την στιγμή που επιχειρεί κανείς να πάει πέρα από την μέριμνα του σπιτιού, της ακίνητης περιουσίας κτλ. Έτσι, τα παραδείγματα από τις ζωές των διασήμων δεν οδηγούν πάντα σε προφανή αποτελέσματα. Αυτό είναι το πεδίο της «ψυχολογίας του βάθους», με την αληθέστερη σημασία του όρου. Εκεί θεωρείται κανείς σε ένα επίπεδο που συνήθως θέλει να κρύψει από τους άλλους, όσο περισσότερο ισχύει αυτό, τόσο περισσότερο πρόκειται για δημόσια προσωπικότητα. Η μελέτη όμως του τέταρτου οίκου είναι για αυτό το λόγο, μία εξαιρετικά συναρπαστική μελέτη σε οποιαδήποτε ψυχολογικά προσανατολισμένη προσέγγιση της αστρολογίας.
Επιπλέον θα ικανοποιούσε μία πολύ μεγάλη ανάγκη σήμερα, γιατί οι σύγχρονοι άντρες και γυναίκες γίνονται ολοένα και πιο ανασφαλείς καθώς τα αρχαία θεμέλια πάνω στα οποία χτίστηκε ο πολιτισμός μας φαίνεται να καταρρέουν ή δυστυχώς να χρειάζονται βασικές επισκευές. Λόγω ανασφάλειας και αβέβαιων συνθηκών, τα εκριζωμένα άτομά μας χάνουν ολοένα και περισσότερο κάθε αίσθηση πραγματικής και μόνιμης αξίας. Για αυτό το λόγο, θα έπρεπε να γίνει κάθε προσπάθεια να βοηθηθούν οι άνθρωποι να φτάσουν στο κέντρο τους προσεγγίζοντας με νέο τρόπο το πρόβλημα του πώς να βρουν μια σταθερή βάση από την οποία να αρχίσουν να δρουν ως δυναμικά και δημιουργικά άτομα.
Πρώτη Δημοσίευση, 1952.
Πνευματική Ιδιοκτησία © 2007, Michael R. Meyer. Με την Επιφύλαξη Όλων των Δικαιωμάτων.
Πνευματική Ιδιοκτησία Ελληνικών Μεταφράσεων © 2007, Ελίνα Τσαβδάρη. Με την Επιφύλαξη Όλων των Δικαιωμάτων.
Αν θες να σπουδάσεις αστρολογία κοντά μου από όπου κι αν βρίσκεσαι, μπες στη σελίδα μου πατώντας στο όνομα της Σχολής μου: Uranognosia
Η μετάφραση έχει γίνει από τη φίλη και πολύ καλή μου μαθήτρια Ελίνα Τσαβδάρη. Τα άρθρα για όλους τους οίκους είναι ήδη αναρτημένα εδώ
The Bellelli Family, Edgar Degas
Τέταρτος Οίκος
Μονοπάτια Προς Την Σταθερότητα Στην Προσωπική Σας Ζωή
Dane Rudhyar
Μονοπάτια Προς Την Σταθερότητα Στην Προσωπική Σας Ζωή
Dane Rudhyar
Ένας νέος αποφοιτεί από το πανεπιστήμιο όπου έχει ζήσει κι έχει σπουδάσει για κάποια χρόνια. Ίσως να απολύθηκε από τον Στρατό μετά από αρκετά χρόνια εκπαίδευσης και υπηρεσίας σε άγνωστες πόλεις και ανάμεσα σε ξένους. Το νέο άτομο έχει αποκτήσει γνώση και εμπειρία. Έχει έρθει σε επαφή με πολλούς νέους που επίσης αναζητούσαν τι είναι ο κόσμος, τι σκέφτηκαν και πέτυχαν οι άνθρωποι στους περασμένους αιώνες και ποια φαινόταν να είναι η δουλειά που προδιαγραφόταν για την δική τους γενιά. Το νέο άτομο έχει ανακαλύψει σε κάποιο βαθμό ποια είναι η συμπεριφορά του όταν συναντά ξένους, νέους και γέρους, πως έχει αντιμετωπίσει την δοκιμασία της μελέτης και της φιλίας, των ακαδημαϊκών εξετάσεων υπό πίεση, της ζωής σε αδελφότητες και των μάλλον πυρετωδών εξορμήσεων στα σκοτεινά όρια αυτής της ζούγκλας, των μεγάλων πόλεων.
Πράγματι, έχει αφομοιώσει πολύ υλικό, καινούριο για αυτόν. Έχει συσσωρεύσει γνώση και μνήμες, τεχνικές και προσωπικές οδύνες, φόβους, μπλοκαρίσματα και συμπλέγματα. Γνωρίζει τι του αρέσει και τι όχι, αν και η γνώση του είναι συχνά μάλλον αφηρημένη και αβέβαιη. Ωστόσο, τώρα είναι «ελεύθερος» σε έναν κόσμο που ενδιαφέρεται πολύ λίγο για αυτόν και μπορεί κάλλιστα να του φαίνεται μπερδεμένος και χαοτικός. Είναι «ελεύθερος» να κάνει ότι επιλέξει. Πως όμως θα επιλέξει; Πάνω σε ποια βάση μπορεί να πάρει τις αποφάσεις του και να κάνει τις επιλογές του; Για ποιο σκοπό θα χρησιμοποιήσει την νεοαποκτηθείσα γνώση του; Προφανώς πρέπει να κάνει ένα καινούριο βήμα. Ποιο όμως θα έπρεπε να είναι αυτό το επόμενο βήμα;
Κατά κανόνα, όταν είναι δυνατό, το νέο άτομο πηγαίνει σπίτι. Συνήθως όμως αυτή η επιστροφή στο σπίτι μετά από μια λίγο πολύ επιμηκυμένη περίοδο περιπέτειας και σπουδής για να γίνει «άνθρωπος του κόσμου» δεν αποτελεί κάποια ιδιαίτερα προμελετημένη χειρονομία φορτισμένη με βαθιά ατομική σημασία. Είναι απλώς αυτό που πρέπει να γίνει. Το κάνουμε από θέμα άνεσης και συνήθειας και επειδή αναμειγνύονται τα ενστικτώδη και φυσικά μας αισθήματα και μας οδηγούν πίσω στους δικούς μας.
Επίσης υπάρχουν πολλές περιπτώσεις στις οποίες το νέο άτομο, μάλλον συνειδητοποιημένα και προμελετημένα, αισθάνεται την ανάγκη να επιστρέψει στις ρίζες της ζωής του και να διερευνήσει με καλοσύνη αλλά και κριτική διάθεση, τα πιστεύω, τα ιδανικά, τα σχήματα της καθημερινής συμπεριφοράς τα οποία έπαιρνε ως δεδομένα στην παιδική του ηλικία, μη σκεπτόμενος ποτέ να αμφισβητήσει την εγκυρότητά τους. Τώρα είναι αποφασισμένος να αμφισβητήσει αυτή την εγκυρότητα.
Υπάρχουν επίσης περιστάσεις όπου ο νέος αισθάνεται απηυδισμένος και κουρασμένος και θέλει να φροντίσει για λίγο τα φυσικά, συναισθηματικά ή ηθικά του τραύματα. Σε άλλες περιπτώσεις, είναι τελείως μπερδεμένος και πληγωμένος όσο πάει. Δεν μπορεί να σκεφτεί τίποτα άλλο από το να ανακτήσει την πίστη της πρώιμης παιδικής του ηλικίας και να ταυτίσει και πάλι τον εαυτό του απόλυτα με τις παραδόσεις και τον τρόπο ζωής των προγόνων του.
Η «επιστροφή στο σπίτι» δεν είναι απλώς κάτι που συμβαίνει στο τέλος των πανεπιστημιακών χρόνων ή της στρατιωτικής θητείας. Είναι ένα πανταχού παρόν γεγονός της εσωτερικής μας ζωής και μία πρόκληση για το εγώ μας. Ας πούμε ότι βιώνουμε κάτι καινούριο, μπαίνουμε σε αυτό αυθόρμητα, μες στην έξαψη ρισκάρουμε ότι έχουμε και την ίδια μας την δύναμη. Πληγωνόμαστε ή είμαστε περιχαρείς και μέσα από αυτό είτε μαθαίνουμε καινούρια και πολύτιμα μαθήματα, είτε ζαρώνουμε πληγωμένοι και ηττημένοι. Μετά έρχεται η ερώτηση: Και μετά, ανθρωπάκι; Το επόμενο πράγμα που μπορεί να γίνει είναι είτε να επιστρέψουμε σε αυτό που αποτελεί τα ίδια τα θεμέλια της αίσθησης ασφάλειας και δύναμής μας και να αντλήσουμε μία ακόμη φορά την δύναμη και την ζωτικότητα των δικών μας ριζών ή να εγκαθιδρύσουμε, βάσει όσων μάθαμε και βιώσαμε, μία νέα αίσθηση δύναμης και εσωτερικής ασφάλειας.
Και στις δύο εναλλακτικές προσπαθούμε να αξιολογήσουμε ότι έχουμε ανακαλύψει. Να βρούμε που ταιριάζει, να το «τοποθετήσουμε» σε σχέση με κάτι που θεωρούμε ορθό, στέρεο και σταθερό. Μπορούμε να το κάνουμε είτε με μάλλον αυτόματο και ενστικτώδη τρόπο, συγκρίνοντας τα νέα γεγονότα με αυτά που θεωρούσαμε δεδομένο ότι ήταν αληθινά και αξιόλογα στο σπίτι και την παιδική μας ηλικία. Μπορεί όμως και να έχουμε δει τις ιδέες που έχουμε για τις αξίες, την αίσθηση της αρέσκειας και απαρέσκειας μας, να διευρύνεται ή να αλλάζει τόσο λόγω αυτών που βιώσαμε μακριά από το σπίτι, ώστε να μη θέλουμε πλέον να κρίνουμε σύμφωνα με ότι μας έλεγε η προγονική μας παράδοση ότι ήταν σωστό ή λάθος.
Καθώς χρησιμοποιώ την λέξη «σπίτι», δεν εννοώ μόνο το φυσικό ή μόνο το πατρικό στοιχείο του συνήθους σπιτιού. Αναφέρομαι σε οτιδήποτε μας έδωσε το πρώτο αίσθημα σταθερότητας, το αίσθημα ότι «ανήκουμε» σε κάτι θεμελιώδες και ζωτικό, κάτι με παρελθόν και μέλλον, κάτι που έχει ρίζες και επιπλέον αποτελεί για μας ζωοδότρα ρίζα. Κάθε άτομο έχει ανάγκη αυτό το αίσθημα σταθερότητας. Κανένας δεν μπορεί να καταλάβει πραγματικά ή να προσδώσει αξία σε πολλά περιστατικά που συμβαίνουν γύρω του και στις ποικίλες συναντήσεις με ανθρώπους που έρχονται και παρέρχονται, εκτός κι αν αναφερθεί σε κάτι που είναι σταθερό, ένα νοητικά σημαντικό και συναισθηματικά ικανοποιητικό "πλαίσιο αναφοράς". Το ερώτημα είναι: Που το βρίσκουμε;
Είναι προφανές ότι ειδικά σήμερα, το πατρικό σπίτι και όλα όσα πάνε με αυτό, δεν παρέχουν πάντα στον έφηβο ένα σταθερό "πλαίσιο αναφοράς". Το σπίτι μπορεί να μαστίζεται από διαμάχες, να έχει διαλυθεί από διαζύγιο. Αυτά που διδάσκονται στο Κατηχητικό ή παρουσιάζονται στα προγράμματα της τηλεόρασης μπορεί να αποκαρδιώνουν και να μπερδεύουν το ευαίσθητο παιδί που ίσως έρθει σε επαφή με αντιτιθέμενες απόψεις μέσω βιβλίων ή μέσω φίλων. Για αυτό το λόγο, το νεαρό άτομο μπορεί είτε να αρνηθεί να αποδεχτεί ολοκληρωτικά τις "ρίζες" που του παρέχει το σπίτι του ή να ανακαλύψει σύντομα ότι δεν υπάρχουν ζωοδότρες ρίζες ούτε σταθερότητα στο σπίτι του.
Τότε βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Δεν μπορεί να αντιπαραθέσει την γνώση που απόκτησε και τις εμπειρίες που βιώνει (καθώς κινείται στην κοινότητα του, το χωριό ή την πόλη του) με τίποτα αξιόπιστο, βασικό και ασφαλές. Τα πάντα αλλάζουν και έχουν διακυμάνσεις. Δεν υπάρχει τίποτα αξιόπιστο και μόνιμο, ούτε καν σχετικά, τίποτα στο οποίο να μπορεί να επιστρέψει όταν χρειάζεται να αξιολογήσει και να κατανοήσει νέες εμπειρίες.
Όταν συμβεί αυτό, ο νέος πρέπει να βρει την σταθερότητα κάπου πέρα από το σύνηθες σπίτι ή ακόμη και πέρα από την κοινωνική του παράδοση, ηθική ή θρησκεία. Στην ουσία δεν υπάρχει κάποιο άλλο μέρος να ψάξει εκτός από μέσα του. Αλλά πριν φτάσει να συνειδητοποιήσει τις πλήρεις επιπτώσεις του τι σημαίνει αυτό, πρέπει συνήθως να διέρθει πολλές κρίσεις κατά την διάρκεια των οποίων θα συνειδητοποιεί ότι οποιοδήποτε υποκατάστατο «σπίτι» έχει προσπαθήσει να υιοθετήσει με λαχτάρα, αποδεικνύεται ανεπαρκές.
Πως μπορεί να βρει καθοδήγηση σε αυτή την αναζήτηση της φευγαλέας κι όμως τόσο απαραίτητης σταθερότητας; Αυτή είναι η ερώτηση που κάνει σήμερα στους ψυχολόγους ένας πελώριος αριθμός νέων και υποτιθέμενα ωρίμων ανθρώπων, επειδή οι λύσεις που είχαν παρουσιάσει οι παλαιότεροι φιλόσοφοι και θρησκευτικοί δάσκαλοι και που συνεχίζουν να παρουσιάζουν, φαίνονται αναποτελεσματικές ή στερούνται σε δύναμη της πειθούς και ριζική ζωτικότητα. Παρομοίως όμως και οι περισσότεροι ψυχολόγοι δεν έχουν καμία αληθινή λύση να προσφέρουν, γιατί έχουν μόνο την δυνατότητα να υποδείξουν στους μπερδεμένους και ενοχλημένους άνδρες και γυναίκες της εποχής μας τον δρόμο της συμμόρφωσης. «Συμμορφώσου. Έσω προσαρμοσμένος και όλα θα πάνε καλά». Αλήθεια, θα πάνε καλά; Είναι άλλο ένα κατασταλτικό για να καλμάρει την αναστάτωση των ξεριζωμένων ανδρών και γυναικών των πόλεών μας σε σημείο που να μην προξενούν πολύ κακό στον εαυτό τους και την κοινωνία; Μπορεί να είναι όλα εντάξει πριν ο άνθρωπος βρει μία νέα ποιότητα σταθερότητας στη ζωή του, μία εντελώς νέα προσέγγιση στο ίδιο το πρόβλημα της σταθερότητας;
Το Νόημα του Τέταρτου Οίκου
Ο συμβολισμός της αστρολογίας μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε με πολύ παραστατικό τρόπο πως γίνεται να αντικατασταθεί το είδος της ασφάλειας που παρείχαν οι προγονικές ρίζες και το «σπίτι» με ένα νέο είδος εσωτερικής σταθερότητας. Αυτό που χρειάζεται να κάνουμε είναι να αναλογιστούμε προσεκτικά τι εννοείται με τον τέταρτο οίκο του πραγματικού γενεθλίου χάρτη (δηλαδή, ενός χάρτη ανεπτυγμένου για την ακριβή στιγμή και τόπο της "πρώτης πνοής").
Στα συνηθισμένα εγχειρίδια, λέγεται ότι ο τέταρτος οίκος αναφέρεται στο σπίτι, σε έναν από τους γονείς (οι γνώμες ποικίλουν για το αν είναι ο πατέρας ή η μητέρα), στην αγορά ακινήτων και στην παρούσα κατοικία, όπως επίσης και στο «τέλος των πραγμάτων», το οποίο μπορεί φυσικά να σημαίνει την επιστροφή στο χώμα από το οποίο προήλθαμε, όπως λέγεται στο τρίτο κεφάλαιο της Γένεσης. Ο τέταρτος οίκος όμως έχει ένα ακόμη βαθύτερο και βασικότερο νόημα από απόψεως της βασικής εμπειρίας του ξεχωριστού ατόμου που είναι σε θέση να χειραφετηθεί.
Το βασικό νόημα του τετάρτου οίκου συγκαλύπτεται από το γεγονός ότι οι περισσότεροι αστρολόγοι ακόμη νομίζουν ότι οι ακμές (ή αρχές) των δώδεκα αστρολογικών οίκων λαμβάνουν χώρα στο ζωδιακό. Ένας πραγματικά σύγχρονος αστρολόγος θα έπρεπε να κατανοήσει ότι αυτό που κάνει τους οίκους τόσο σημαντικούς, κατά την γνώμη μου μάλιστα τον σημαντικότερο παράγοντα σε ένα ψυχολογικά προσανατολισμένο είδος αστρολογίας, είναι ότι αποτελούν ίσες διαιρέσεις του χώρου που περιβάλλει τον άνθρωπο καθώς γεννιέται και ζει στην επιφάνεια της γης. Οι δώδεκα οίκοι αποτελούν το βασικό πλαίσιο αναφοράς της ατομικής ανθρώπινης εμπειρίας. Είναι δώδεκα βασικά «πεδία εμπειρίας» περνώντας μέσα από τα οποία, ο άνθρωπος φτάνει (ή θα έπρεπε να φτάνει!) στην ωριμότητα ως ξεχωριστό άτομο. Συμβολίζουν τον κόσμο μας στο σύνολο του.
Αυτός ο κόσμος ξεκινά στην επιφάνεια της υδρογείου. Ο «γενέθλιος ορίζοντας» ενός γενεθλίου χάρτη (η γραμμή από τον πραγματικό ωροσκόπο μέχρι το κατερχόμενο ή ακμή του εβδόμου οίκου) αποτελεί αναπαράσταση της επιφάνειας της γης στην οποία ο άνθρωπος αναπνέει (πρώτος οίκος) και έρχεται σε επαφή με ότι ζει μαζί του σε αυτή την επιφάνεια (έβδομος οίκος). Αυτός ο «γενέθλιος ορίζοντας», όσον αφορά την προσωπική καθημερινή εμπειρία του ανθρώπου, είναι η οριζόντια γραμμή την οποία ακολουθεί καθώς ξαπλώνει και κοιμάται. Ο μεσημβρινός (η γραμμή που σημειώνουν οι αρχές του τετάρτου και δεκάτου οίκου του αστρολογικού χάρτη) αναπαριστά την κάθετη γραμμή με την οποία ο άνθρωπος ευθυγραμμίζεται καθώς στέκεται όρθιος, διεκδικώντας την ατομικότητα του, την καθετότητα της ύπαρξης του, το πλήρες παράστημά του ως "Εγώ είμαι".
Αυτή η κατακόρυφος ή «νήμα της στάθμης», φτάνει μέχρι το ζενίθ προς τα πάνω και μέχρι το ναδίρ προς τα κάτω, του χώρου που περιβάλλει τον άνθρωπο στην επιφάνεια της υδρογείου. Στο ζενίθ βλέπουμε τα αστέρια αν είναι νύχτα ή αν μπορούμε να τα διακρίνουμε μέσα από το εκτυφλωτικό φως του Ηλίου. Αλλά αν δοκιμάσουμε να κοιτάξουμε στο ναδίρ, αρχικά θα συναντήσουμε μόνο υλική υπόσταση, δηλαδή το έδαφος πάνω στο οποίο στεκόμαστε. Το πρώτο και προφανές νόημα του ναδίρ και του τετάρτου οίκου είναι για αυτό το λόγο, το έδαφος πάνω στο οποίο στεκόμαστε και δημιουργούμε. Ο τέταρτος οίκος, είναι το "στέρεο έδαφος", ο χώρος των "ριζών της ζωής" μας, των "θεμελίων" οποιουδήποτε πράγματος χτίσουμε ως άτομο που αναζητά να χειραφετήσει το δικό του "Εγώ είμαι" με σταθερό και σχετικά μόνιμο τρόπο.
Εδώ συναντάμε μία ακολουθία σημαντικών ιδεών:
(1) Στεκόμαστε στο έδαφος καθώς προσδιορίζουμε το παράστημά μας, καθώς βαδίζουμε προς ότι χρειάζεται για την εκπλήρωση των βασικών μας αναγκών ή την αποφυγή επικινδύνων επαφών.
(2) Αν θεωρήσουμε τον εαυτό μας μέρος μίας μεγαλύτερης κοινότητας, μέλος μίας συγκεκριμένης κοινωνίας, πολιτισμού και προγονικής γραμμής, βρίσκουμε τον εαυτό μας ριζωμένο στην φυσική ουσία και το «χώμα» μίας συλλογικότητας ανθρωπίνων όντων. Μάλιστα, συχνά δεν έχουμε καν αναδυθεί πλήρως ως αληθινά «άτομα» από τα ψυχικά περιβλήματα (ή «μήτρες») της μητέρας μας, της παράδοσής μας, της Εκκλησίας ή του Κόμματός μας. Δηλαδή, όλων όσων έχουν προσδιορίσει για εμάς από την στιγμή της γέννησής μας, τον θεμελιώδη τρόπο με τον οποίο θα έπρεπε να αντιμετωπίζουμε τον κόσμο και να προσαρμόζουμε τον εαυτό μας στις πιέσεις (την "βαρυτική γραμμή") της κοινωνίας μας.
(3) Καθώς έρχεται η στιγμή να ακολουθήσουμε το παράδειγμα των πρεσβυτέρων μας και καθώς ενηλικιωνόμαστε ως (υποτιθέμενα) ώριμη προσωπικότητα, παντρευόμαστε και σκεφτόμαστε να δημιουργήσουμε ένα είδος σπιτιού για τον εαυτό μας, ασχέτως αν αυτό θα σημαίνει μία κατοικία που θα μας ανήκει. Τότε υιοθετούμε στην κοινωνία μας την στάση του δημιουργού ενός σπιτιού. Αν πρόκειται να πετύχουμε πρέπει πριν από οτιδήποτε άλλο να χτίσουμε σταθερές βάσεις. Αυτές οι «βάσεις» μπορεί να είναι πολύ περισσότερο ψυχολογικές από ότι ουσιαστικά φτιαγμένες από πέτρα. Αλλά για να τις δημιουργήσουμε χρειάζεται, συμβολικά, να σκάψουμε βαθιά στην γη μας. Πρέπει να το κάνουμε ώστε να φτάσουμε την σταθερότητα ενός λίθινου υπόβαθρου.
Οι περισσότεροι άνθρωποι ονειρεύονται να πάνε ως εκεί, όσον αφορά τις εμπειρίες "τετάρτου οίκου" τους. Όμως το έδαφος μπορεί να σειστεί κάτω από τα πόδια σας. Μπορεί να εκριζωθείτε από πολέμους, από αναγκαίες αλλαγές επαγγέλματος, από ξαφνική απώλεια ή συγκρούσεις με τους γείτονές σας. Το σπίτι που θα χτίσετε μπορεί να σας το πάρει η κοινωνία ή οι φυσικές καταστροφές, όσο σίγουρα κι αν φαίνεται να έχουν χτιστεί τα θεμέλια του στον "βράχο" της πίστης, της παράδοσης και της ηθικής. Που θα βρεθείτε τότε; Που θα σταθείτε; Πως θα μπορέσετε να σταθείτε όρθιος και να πείτε: «Εγώ είμαι και αυτός είναι ο κόσμος μου, η βεβαιότητά μου».
Η απάντηση είναι ότι μπορείτε να σκάψετε βαθύτερα στην γη μέχρι (συμβολικά μιλώντας βέβαια) να φτάσετε στο κέντρο της. Όταν «φτάσετε στο κέντρο», θα βρείτε ότι έχετε φτάσει στο δικό σας κέντρο. Έχετε γίνει ένα «παγκόσμιο» ον. Είστε τώρα όπως ένας πλανήτης που κινείται στον κοσμικό χώρο, περιστρεφόμενος γύρω από έναν ήλιο στην συντροφιά άλλων πλανητών. Έχετε γίνει πολίτης μίας ουράνιας κοινωνίας. Βρίσκεστε στο βασίλειο των ουρανών και το βασίλειο των ουρανών βρίσκεται εντός σας, στο ίδιο το κέντρο της ολοκληρωμένης και παγκόσμιας προσωπικότητάς σας.
Αυτή την αλλαγή από τα "θεμέλια" στο "κέντρο" υπονοούσα λίγο πριν. Είναι μία αλλαγή ουσίας της ποιότητας της συνειδητότητας και των συναισθημάτων, μία θεμελιώδης αλλαγή στην προσέγγιση ενός ατόμου προς το πρόβλημα της ανεύρεσης ενός είδους σταθερότητας και μονιμότητας που δεν μπορεί να καταστραφεί από τίποτα, ούτε ακόμη, εν καιρώ, και από τον ίδιο τον θάνατο, φτάνει η αλλαγή να είναι αρκετά δραστική. Παρ' όλα αυτά απαιτούνται πολλά από το ανθρώπινο όν πριν μπορέσει να συμβεί αυτή η αλλαγή. Αν κάποιος είναι απασχολημένος με τον να κινείται τριγύρω και να αναζητά ένα ολοένα και ευρύτερο πεδίο δράσης στην επιφάνεια της γης ή αν κάποιος είναι βέβαιος ότι ο μόνος τρόπος να πετύχει την σταθερότητα είναι να χτίσει βαριά θεμέλια από "πέτρες" (δηλ. από αρχαία δόγματα και καθιερωμένες παραδόσεις της κοινωνίας του), τότε δεν θα φτάσει ποτέ στο "κέντρο". Στην πλειονότητα των περιπτώσεων όμως, καλύτερα να μην επιχειρηθεί κάτι τέτοιο αν δεν υπάρχει ισχυρή αποφασιστικότητα και έντονη πίστη και αν το καθετί άλλο δεν έχει αποδειχθεί μη ικανοποιητικό και κενό.
Παρ' όλα αυτά, έρχεται συχνά ένας καιρός που πρέπει να επιλέξουμε τι ψάχνουμε αληθινά και τι επιθυμούμε να φτάσουμε. Την απόφαση θα την πάρει η δύναμη της επιθυμίας μας, γιατί κάθε άνθρωπος επιλέγει αυτό που επιθυμεί περισσότερο, αυτό για το οποίο αισθάνεται την μεγαλύτερη ανυπομονησία, αυτό που πιστεύει απόλυτα. Καμία επιλογή από μόνη της δεν είναι λάθος. Κανείς δεν είναι εξοχότερος από οποιονδήποτε άλλον. Αυτό που μετράει είναι απλά εάν είναι επιλογή σας ή όχι, αν είναι η σωστή επιλογή για εσάς αυτή την συγκεκριμένη στιγμή της εξέλιξής σας.
Η διαδικασία προσέγγισης του κέντρου της παγκόσμιας ύπαρξής σας είναι πολύ δύσκολη και επίπονη. Μπορεί κάποιος να σκεφτεί σαν κόμικς, τον αγώνα που χρειάζεται να κάνει ένα δέντρο για να στείλει την κεντρική του ρίζα κατευθείαν προς τα κάτω, μέσα από βράχους και λάσπη, προς το κέντρο της γης, τον αγώνα ενός άνδρα που αναζητά να ανοίξει μία πετρελαιοπηγή σε μεγάλο βάθος. Σε τέτοιου είδους εικονογραφήσεις ή παρόμοιες, το πρόβλημα είναι να αντληθεί μία ουσία η οποία βρίσκεται βαθιά κάτω από την επιφάνεια, το νερό ή το πετρέλαιο. Ο άνθρωπος που αναζητά την σταθερότητα στο κέντρο της ύπαρξής του δεν μπορεί να παρεκκλίνει από τον σκοπό του ότι πόρους κι ότι πλούτο κι αν συναντήσει καθοδόν. Δεν πρέπει να σταματήσει πριν φτάσει στο κέντρο.
Καθώς πηγαίνει ολοένα και βαθύτερα, η πίεση και η αντίσταση των υλικών της γης γίνεται μεγαλύτερη, η θερμότητα πνιγηρότερη. Αλλά αν επιμένει και δεν παρασυρθεί ούτε από την έξαψη του κόσμου στην επιφάνεια της γης, ούτε από οποιαδήποτε πλούτη μπορεί να αντλήσει καθώς σκάβει και αν η δύναμή του αντέξει και δεν χάσει την πίστη και το κουράγιο του, κάποια μέρα το άτομο θα φτάσει στο στόχο του. Εκεί θα δει ότι στο κέντρο, η βαρύτητα παύει να υπάρχει. Δεν υπάρχει βάρος. Κάθε «φορτίο είναι ελαφρύ» όπως είπε ο Χριστός. Στο κέντρο τα πάντα είναι σε τέλεια ισορροπία, μπορεί κανείς να κινηθεί προς οποιαδήποτε κατεύθυνση, κάθε κατεύθυνση είναι η κατακόρυφος. Κάθε κατεύθυνση ακτινοβολεί από τον δημιουργικό εαυτό.
Η σταθερότητα είναι τέλεια. Πρόκειται όμως για σταθερότητα που μας φέρνει σε μία νέα και μεγαλύτερη σφαίρα ύπαρξης όπου ανακύπτουν πολλά καινούρια και μεγαλύτερα προβλήματα. Όταν κάποιος φτάσει στο παγκόσμιο κέντρο του, αρχίζει να λειτουργεί με την δυναμική, δημιουργική έννοια.
Αυτό που καθιστά την κίνηση των πλανητών και των άστρων τόσο σταθερή στην τροχιά της είναι ότι συνεχίζουν να κινούνται. Αν σταματούσαν για μια στιγμή, τα πάντα θα εκρήγνυνται και θα αποσυνθέτονταν. Η σταθερότητα των λίθινων θεμελίων είναι ένα στατικό είδος σταθερότητας. Η σταθερότητα στην οποία φτάνει κανείς στο κέντρο του εαυτού του είναι έντονα δυναμικού τύπου. Αν δεν είναι δυναμική, τότε δεν είναι το πραγματικό κέντρο. Αν η διαδικασία, συχνά τραγική, δεν είναι δυναμική τότε και πάλι, μπορεί κανείς να είναι βέβαιος ότι αυτό που έχει φτάσει δεν είναι το πραγματικό κέντρο.
Εν πάση περιπτώσει, κάθε εμπειρία που συναντά το άτομο στην αναζήτηση της σταθερότητας και μίας ασφαλούς βάσης ή ενός κέντρου επιχειρήσεων, μπορεί να αναφερθεί από αστρολογικής απόψεως στον τέταρτο οίκο του γενεθλίου χάρτη αυτού του ατόμου. Προφανώς, αυτό που θα δείξει ένας τέτοιος τέταρτος οίκος μπορεί στην καλύτερη περίπτωση να είναι μία πολύ γενική ένδειξη του είδους των εμπειριών που μπορεί να αναμένονται σε μία τέτοια αναζήτηση. Ακόμη κι έτσι όμως, η μελέτη του γενεθλίου τέταρτου οίκου και των πλανητών (και άλλων παραγόντων) που μπορεί να βρίσκονται στον οίκο θα έπρεπε να αποφέρει πλούσια αποτελέσματα αν γίνει με τον σωστό τρόπο.
Η Σημασία της Ακμής του Τέταρτου Οίκου
Ο πρώτος και βασικότερος παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι το σημείο ναδίρ του χάρτη: η ακμή του τετάρτου οίκου. Το ζώδιο στην ακμή και αν κάποιος είναι βέβαιος για αυτή, η ακριβής μοίρα του σημείου ναδίρ, λένε μία βασική ιστορία. Από αυτά μπορούμε να συνάγουμε ποιος θα τείνει να είναι ο χαρακτηριστικός τρόπος με τον οποίο το άτομο θα προσεγγίζει το πρόβλημα της σταθερότητας και της προσωπικής ολοκλήρωσης, ως αποτέλεσμα της εμπειρίας του. Η ζωδιακή μοίρα του γενεθλίου σημείου ναδίρ υποδεικνύει το μονοπάτι προς το κέντρο της ύπαρξης κάποιου επειδή ακολουθεί την βαρυτική γραμμή η οποία περνά από την κεφαλή, την κατακόρυφη σπονδυλική στήλη και τα πόδια. Αρχικά κάποιος συναντά το κέντρο της γης, μετά τους αντίποδες της γενέτειρας και τελικά των ουρανό των αντιπόδων, ένα συγκεκριμένου σημείο του οποίου το ζωδιακό πλάτος είναι αυτό της ακμής του τετάρτου οίκου.
Είτε φτάσει κανείς ποτέ στο είδος της σταθερότητας που συναντάται στο πυρήνα της εσώτερης οντότητας του, είτε κάποιος είναι ικανοποιημένος με το να βρει τουλάχιστον μια προσωρινή σταθερότητα και μια βάση επιχειρήσεων στα στερεά, συμπαγή θεμέλια ακριβώς κάτω από το επίπεδο του εδάφους, η ακμή του τετάρτου οίκου δείχνει τον δρόμο που το πεπρωμένο, η ο Θεός, έχει προετοιμάσει για εσάς. Δεν λέει πόσο μακριά θα πάτε και τι θα σας ικανοποιήσει, αλλά δείχνει τον τρόπο με τον οποίο θα χρειαστεί να προσεγγίσετε το πρόβλημα σαν αποτέλεσμα των εμπειριών της ζωής σας από την γέννηση.
Σε αυτό το πεδίο εμπειρίας του τετάρτου οίκου, αντιμετωπίζει κανείς πιο οικεία ζητήματα την στιγμή που επιχειρεί κανείς να πάει πέρα από την μέριμνα του σπιτιού, της ακίνητης περιουσίας κτλ. Έτσι, τα παραδείγματα από τις ζωές των διασήμων δεν οδηγούν πάντα σε προφανή αποτελέσματα. Αυτό είναι το πεδίο της «ψυχολογίας του βάθους», με την αληθέστερη σημασία του όρου. Εκεί θεωρείται κανείς σε ένα επίπεδο που συνήθως θέλει να κρύψει από τους άλλους, όσο περισσότερο ισχύει αυτό, τόσο περισσότερο πρόκειται για δημόσια προσωπικότητα. Η μελέτη όμως του τέταρτου οίκου είναι για αυτό το λόγο, μία εξαιρετικά συναρπαστική μελέτη σε οποιαδήποτε ψυχολογικά προσανατολισμένη προσέγγιση της αστρολογίας.
Επιπλέον θα ικανοποιούσε μία πολύ μεγάλη ανάγκη σήμερα, γιατί οι σύγχρονοι άντρες και γυναίκες γίνονται ολοένα και πιο ανασφαλείς καθώς τα αρχαία θεμέλια πάνω στα οποία χτίστηκε ο πολιτισμός μας φαίνεται να καταρρέουν ή δυστυχώς να χρειάζονται βασικές επισκευές. Λόγω ανασφάλειας και αβέβαιων συνθηκών, τα εκριζωμένα άτομά μας χάνουν ολοένα και περισσότερο κάθε αίσθηση πραγματικής και μόνιμης αξίας. Για αυτό το λόγο, θα έπρεπε να γίνει κάθε προσπάθεια να βοηθηθούν οι άνθρωποι να φτάσουν στο κέντρο τους προσεγγίζοντας με νέο τρόπο το πρόβλημα του πώς να βρουν μια σταθερή βάση από την οποία να αρχίσουν να δρουν ως δυναμικά και δημιουργικά άτομα.
Πρώτη Δημοσίευση, 1952.
Πνευματική Ιδιοκτησία © 2007, Michael R. Meyer. Με την Επιφύλαξη Όλων των Δικαιωμάτων.
Πνευματική Ιδιοκτησία Ελληνικών Μεταφράσεων © 2007, Ελίνα Τσαβδάρη. Με την Επιφύλαξη Όλων των Δικαιωμάτων.
Αν θες να σπουδάσεις αστρολογία κοντά μου από όπου κι αν βρίσκεσαι, μπες στη σελίδα μου πατώντας στο όνομα της Σχολής μου: Uranognosia
